Poland Corporate Philanthropy in CEE [pl]

Instytucja wolontariatu pracowniczego nie jest uregulowana w przepisach prawa. Część przedsiębiorców nie wie, czy angażowanie pracowników do działalności społecznej jest dozwolone, czy nie. Brakuje informacji odnośnie do dopuszczalnego sposobu udzielania czasu wolnego od pracy w celu podejmowania wolontariatu, zasad i obowiązku rekompensaty za czas poświęcony na wolontariat oraz zakresu odpowiedzialności pracodawcy za pracownika świadczącego wolontariat.

Przedsiębiorcy zwracali uwagę w szczególności na następujące, problematyczne z ich perspektywy zagadnienia:

• brak jasności odnośnie do podstawy prawnej przy tworzeniu zasad, w tym regulaminów i polityki działalności wolontaryjnej pracowników lub współpracowników;
• brak jasności odnośnie do legalności angażowania pracowników do wolontariatu;
• brak jasnych zasad i sposobu formalnego oddelegowania pracownika do wolontariatu, w tym do pracy na rzecz fundacji korporacyjnej;
• brak jasności odnośnie do zakresu odpowiedzialności pracodawcy za pracownika w trakcie podejmowania przez niego działań wolontaryjnych;
• brak jasności odnośnie do możliwości odliczania przez pracodawców kosztów ponoszonych na organizację wolontariatu, w tym kosztów ubezpieczenia wolontariuszy;
• brak jasności odnośnie do możliwości odliczania kosztów ponoszonych przez pracowników wolontariuszy, takich jak koszty przejazdów lokalnych i zagranicznych, koszty posiłków czy koszty ubezpieczenia w podróży;
• brak wiedzy i narzędzi do skutecznego zachęcania pracowników do aktywności wolontaryjnej.

Praktyczne wątpliwości wzbudza kwestia opodatkowania VAT usług pro bono świadczonych przez przedsiębiorstwa na rzecz organizacji społecznych. Część przedsiębiorstw nie świadczy tego typu usług lub świadczy je bez podpisywania umów współpracy ze względu na brak jasnych wytycznych w zakresie ich opodatkowania VAT. Wpływa to niekorzystnie na ilość i stabilność realizowania świadczeń tego typu dla organizacji społecznych.

Jako obszar do potencjalnej poprawy wskazywany jest także system ulg i zachęt podatkowych. W szczególności w zakresie niskiego limitu odliczeń darowizn od podatku (zwłaszcza w porównaniu do innych krajów UE) i małej elastyczności (brak możliwości rozłożenia odliczeń na kolejne lata podatkowe). Zgłaszany jest także problem ze stosowaniem w praktyce zwolnień przedmiotowych i podmiotowych przewidzianych w ustawie o CIT przez podmioty wykonujące działalność pożytku publicznego.

Nasz ekosystem jest oceniany jako przestarzały i wymagający dostosowania do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Potrzebne jest usprawnienie mechanizmów finansowania przez przedsiębiorstwa usług społecznych na stabilnych i elastycznych zasadach, przy jednoczesnym zwiększeniu swobody prowadzenia działalności gospodarczej przez organizacje społeczne, co umożliwiłoby efektywniejsze finansowanie realizacji ich celów (obecnie organizacje identyfikują liczne bariery regulacyjne/biurokratyczne w tym obszarze).

Brakuje dostępu do aktualnych i rzetelnych informacji, kompleksowo przedstawiających najistotniejsze aspekty prowadzenia przez biznes działalności społecznej. Dotyczy to w szczególności standardów umów, regulaminów, kwestii prawno-podatkowych, narzędzi. Nie ma jednego miejsca, z którego przedsiębiorcy mogliby je pozyskiwać. W efekcie firmy poszukują informacji na własną rękę, często natrafiając na wykluczające się porady. Jest to szczególnie dotkliwe dla przedsiębiorców, którzy dopiero rozpoczynają działalność społeczną lub nieposiadających zaplecza prawno-podatkowego.

Na rynku brakuje wyspecjalizowanej kadry oraz ekspertów z dziedziny społecznej odpowiedzialności biznesu. Niezbędne jest kształtowanie postaw prospołecznych wśród kadry zarządzającej, sukcesorów oraz liderów. Potrzebne jest również uzupełnianie wiedzy przez kadrę innych specjalizacji, w szczególności przez osoby zajmujące się finansami, zasobami ludzkimi i marketingiem. Istotna jest edukacja młodego pokolenia.

Niezbędna jest promocja dobrych praktyk i tworzenie pozytywnego klimatu wokół firm, które angażują się społecznie, między innymi poprzez tworzenie rankingów i konkursów. Niezbędne jest budowanie odpowiedniej narracji, która docenia tych, którzy podejmują aktywność prospołeczną, tym samym zachęcając innych do działania.

Obecne miary wpływu społecznego, jeśli w ogóle są, mają charakter ilościowy – liczba aktywności, ilość uczestników. Brakuje miar jakościowych, oceniających realny wpływ prowadzonych działań na otoczenie (z ang. impact). Firmy nie wiedzą, jak zarządzać procesem wpływu ani jak go mierzyć. Brakuje umiejętności łączenia społecznej odpowiedzialności ze strategią firmy, mierzenia wpływu na biznes i otoczenie, długofalowego planowania i ustalania mierników (KPIs).

Firmy na własną rękę prowadzą czasochłonne i kosztowne procesy due diligence organizacji i ich programów. Brakuje dobrej oferty dla biznesu chcącego angażować się społecznie oraz przestrzeni, w której można by ją łatwo znaleźć. Niezbędna jest profesjonalizacja strony społecznej w kontaktach z biznesem. Potrzebne jest stworzenie standardów współpracy oraz platformy do dialogu i wymiany doświadczeń. Istotną rolę mogą odegrać organizacje parasolowe, które rozumieją i potrafią pogodzić oczekiwania obu stron.

Wskazane jest wprowadzanie obowiązku wykazywania działań społecznie odpowiedzialnych do regulaminów konkursów i zamówień, również publicznych. Konieczne jest analizowanie działań społecznie odpowiedzialnych na potrzeby procesów inwestycyjnych i kredytowych, jak również wprowadzenie korporacyjnych standardów w tym zakresie do łańcuchów dostaw (compliance).